Veiligheid aan boord van uw boot

In 2018 telde de kustwacht in de Verenigde Staten 633 doden en meer dan 2500 ernstige verwondingen door ongevallen met pleziervaartuigen. We zijn niet pessimistisch, maar vaarveiligheid is een serieus onderwerp en veel (dodelijke) ongevallen hadden met zorg en voorzichtigheid voorkomen kunnen worden.

Dit is een gids over ‘veilig varen’, met stappen die ieder van ons gemakkelijk kan nemen om uw vaartochten veilig en leuk te houden terwijl het toch geen statistiek wordt.

Wat kan u doen om een veilig schipper te zijn?

De belangrijkste punten die uit onderzoek en verzamelde gegevens naar voor komen zijn: voorbereiding en opleiding.

Bereid je voor

Als u de schipper bent, is de veiligheid van uw gasten uw verantwoordelijkheid. En als u te gast bent, heeft u ook een deel van de verantwoordelijkheid, voor jezelf en voor andere opvarenden.

Volg een veiligheidscursus

In een stijgend aantal landen is het volgen van een veiligheidscursus vereist om het brevet van jachtman of equivalent te behalen. In veel landen is echter uw leeftijd het enige criteria voor het behalen van een vaarbrevet. Doe dit niet als je ‘nieuweling’ bent in het varen. Neem de tijd om basisvaardigheden op het gebied van bootveiligheid op te doen, waaronder veilige bediening van je vaartuig, noodprocedures, reddingsacties en man-over-boord oefeningen, en basisveiligheid en eerste hulp. Leer veiligheidsmanoeuvres en ken de risico's. Van de bootdoden in 2018 gebeurde bijna 75% op boten waar de schipper geen enkele veiligheidstraining had doorlopen.

Zelfs al ben je een oude zeerot, zoals ik, onderschat de waarde van het opfrissen van je vaardigheden en kennis niet. Wie weet, misschien geniet je er zelfs van!

Draag drijfvermogen

77% van de bootongevallen met dodelijke afloop is te wijten aan verdrinking. Van de verdrinkingsslachtoffers waar de informatie over PFD-gebruik (personal flotation device) beschikbaar was, droeg 84% van de verdronken watersporters geen reddingsvesten. Ja, sommige basismodellen kunnen ongemakkelijk en heet zijn, en iedereen weet dat je eruit ziet als een sukkel in dat feloranje. So what, alles beter dan doodgaan toch!

Mogelijk hebt u geen tijd of de mogelijkheid meer om een reddingsvest te trekken als u gewond raakt en over boord valt. Koop een automatische PFD van goede kwaliteit en draag deze ook aan boord! Maak er een gewoonte van, zoals het dragen van uw veiligheidsgordel wanneer u in de auto stapt. En voordat u de haven met gasten verlaat, zorgt u ervoor dat alle opvarenden een goed passend vest dragen.

Leer en begrijp uw boot

Het is belangrijk voor alle opvarenden om de boot te leren kennen. Zo kan de lokatie van de PFD's, brandblussers, EHBO-kit voor jou een evidentie zijn, voor andere opvarenden is het dat niet. Een minuut of twee in de haven de tijd nemen en de basisprincipes doornemen, kan kritieke tijd besparen in geval van nood.

Check het weer

Het lijkt elementair, maar veel watersporters worden verrast door slechte omstandigheden nadat ze op een heldere, zonnige ochtend het dok hebben verlaten. Controleer altijd het weer, zelfs als u een gast bent. En vergeet niet de getijden en stromingen te controleren, vooral als je sluizen, kanalen of drempels hebt om door of over te varen.

Nuchter blijven

Volgens de Amerikaanse kustwacht had bijna 20% van de sterfgevallen tijdens het varen betrekking op alcohol als bijdragende factor. Hier volgt een eenvoudige regel: drink niet meer achter het stuurwiel van uw boot dan wanneer u met uw auto zou rijden.

Een paar drankjes op een boot is leuk, maar het is geen geweldige plek om dronken te worden. Je kunt in het water belanden of erger, en een dronken bemanning maakt een noodsituatie moeilijker.

Controleer de boot voordat u vertrekt

U heeft geen checklist van honderd punten nodig voor u elke keer uw havenplaats verlaat. Maar een paar routinematige items die u altijd controleert, vergroten de kans dat u en uw boot veilig terugkomen naar de steiger. Een paar dingen om op te letten zijn:

Brandstofsystemen: zoek naar brandstoflekken en -druppels, als u benzine aan boord heeft, zorg er dan voor dat u de verluchters laat draaien. Weet ook hoeveel brandstof u aan boord heeft en vul op tijd bij als de brandstof bijna op is.
Stuur- en controlesystemen: een snelle controle om er zeker van te zijn dat u de controle niet verliest, bekijk koppelingen, kabels en gashendels.
De bilges: zorg ervoor dat u geen water maakt voordat u vertrekt en dat uw bilgespomp werkt.
Veiligheidsuitrusting: zorg ervoor dat het aan boord is en u ook weet waar het opgeborgen ligt. Vuurpijlen, geluidssignalen, PFD's en EHBO-koffers moeten gemakkelijk te vinden zijn.

Maak uw eigen lijst specifiek voor uw boot en volg deze.

Rust de boot goed uit

De Belgische overheid heeft een lijst met de minimaal vereiste uitrusting voor uw boot. Maar dit is een minimumlijst. U moet de lijst volgen en leren hoe u de inhoud ervan kunt gebruiken, maar kijk niet naar deze minimumlijst alsof dit alles is wat u hoeft te doen.

Dus haal de minimum vereisten van de kustwacht aan boord. Maar een paar extra PFD's, een basis EHBO-doos, zeeziektemiddel, zonnebrandcrème, flessenwater, een functioneel anker, een reserve draagbare marifoon of een EPIRB / PLB (personal life beacon)- dit zijn allemaal items die een verschil kunnen maken als je een ongeluk hebt of letsel, of u helpen er een te voorkomen.

Controleer ook regelmatig uw veiligheidsuitrusting.

Zoek naar:

Schavielschade, slijtage of veroudering op PFD's .
Verlopen fakkels en signalen
Roest en slijtage aan ankers, lijnen en andere apparatuur.
Als u uw radio zelden gebruikt, moet u van tijd tot tijd een "radiocheck" uitvoeren om er zeker van te zijn dat u ook uitzendt.

Als u offshore gaat varen, heeft u een heel ander niveau van veiligheidsvoorbereiding en uitrusting te overwegen, die veel verder strekt dan dit artikel.

Let op

Het beste hulpmiddel om de veiligheid te waarborgen op uw boot is ‘omgevingsbewustzijn’. Weet te allen tijde wat er om u heen gebeurt, wat uw boot doet en wat de boten om u heen doen. Wat het weer zal doen als de omstandigheden veranderen. Weet hoe ver je van de haven verwijderd bent en hoe lang het duurt om terug te komen, en wanneer je moet vertrekken om voor zonsondergang terug te zijn. Weet waar de dichtstbijzijnde veilige haven is, etc.

Op het water gelden dezelfde maatregelen om afleiding te voorkomen als op de weg, dus houd je ogen open, wees nuchter en bewust.